Sayfalar

Bu Blogda Ara

kontrat etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
kontrat etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

28 Eylül 2010 Salı

VOB Nedir ? (USD-Kontrat İşlemi)

25 Mart 2010 tarihinde yayınlanmıştır.

VOB nedir
yazı dizisine devam ediyoruz…

VOB piyasasının işleyişini daha iyi kavramanız açısından bu konu hakkında yazılmış önceki yazılarımı okumanızda fayda vardır.

VOB nedir?
Futures Piyasalar nedir ?
VOB İşlemleri – Döviz Futures İşlemleri

VOB piyasası yapısı bakımından küçük teminatlarla büyük montanlı işlemlerin gerçekleştirildiği bir piyasadır. Döviz kontratlarının işlem hacmi piyasanın geneli itibariyle düşük kalmasına rağmen iş görür niteliktedir. Dolar sözleşmelerinde yatırılan teminatın 8 katına kadar işlem yapabilmek mümkündür.

25.03.2010 tarihinde kontratın açılış fiyatı tabloda göründüğü üzere 1,5705-TL’dir. Günsonu kapanış fiyatı ise, uzlaşma fiyatıdır. Vadeli işlemlerde her günün sonunda kar veya zararınız uzlaşma fiyatı üzerinden hesaplanır. Gün sonu uzlaşma fiyatı ise; 1,5645-TL’dir. Aşağıdaki tabloda Haziran Vadeli-USD Kontratının fiyat bilgilerini görmektesiniz.



25.03.2010 tarihinde 185-TL teminat yatırılarak 1 ADET USD HAZİRAN-2010- vadeli kontrat satıldığını varsayalım. Hangi fiyat düzeyinde alış veya satış yapacağınıza karar vermek sizin işiniz. Burada sadece VOB’da nasıl işlem yapıldığını anlatamaktayız. Bu nedenle tabloda verilen güniçindeki en yüksek fiyattan işlemin yapıldığını varsayarak 1,5735-TL ‘den 1 Adet Kontrat satılmıştır.)

Haziran vadeli kontrat satmak; haziran ayının son iş günü oluşan uzlaşma fiyatı üzerinden dolar satmayı taahhüt etmek demektir.
Bu işlemde yatırımcının düşüncesi; haziran ayında dolar fiyatının 1,5735’in altında olacağı varsayımına dayanmaktadır. Eğer vade sonunda spot piyasada dolar 1,5735’in altında oluşursa; spottan ucuza alacağı doları 1,5735’ten VOB’da söz verildiği şekilde satacaktır. Bu sayede aradaki fiyat farkı yatırımcının kazancını oluşturacaktır. (VOB işlemleri mantıken bu şekilde gerçekleşmektedir, ancak anlattığım gibi ortada fiziken bir para yoktur, sadece işin mantığını anlamanız bakımından bu şekilde anlattım)

185-TL ile satılan aslında 1.000$ ‘dır. Kazanç veya kayıp 1.000$ üzerinden olacaktır.

Eğer yatırımcı bu işlemi sonlandırmak isterse ,(aynı vade aynı tür kontrat) USD HAZİRAN-2010- vadeli kontrat “ALIŞ” işlemi yapılır. Yani yapılan işlemin tersi yapılarak pozisyon kapatılır.

Yatırımcı kısa pozisyon (bkz.short position) aldığından (1 Adet USD-Haziran 2010 Vadeli kontrat satmıştır), fiyat azalışlarıyla kazanç elde etmektedir. Gün sonu kazancını hesaplarsak;

USD “SATIM” sözleşmesi satılmıştı,


Kontratın satış fiyatı :1,5735-TL
Kontratın uzlaşma fiyatı : 1,5645-TL
Başlangıç Teminatı : 185-TL

Yatırımcı kısa pozisyonda olduğundan alış fiyatı, satış fiyatından düşük ise, aradaki fark kazancını gösterir. Kazanç hesaplanırken alış-satış fiyatları arasındaki fark dikkate alınır. Çıkan sonuç 1 dolar başına TL cinsinden kazanç veya kaybı gösterir. 185-TL karşılığı alınan; 1.000$ olduğu için, çıkan kazanç veya kaybı 1.000 ile çarparız.

KAZANÇ >>>> 1,5735 – 1,5645A = 0,009-TL 1 dolar başına kazanç, satılan kontrat 1.000 dolar değerindedir. >> 0,009 x 1.000 = 9,00-TL günlük kazanç vardır.

9,00-TL yi günlük kazanç olarak düşük görebilirsiniz ancak bunu kazanabilmek için sadece 185-TL teminat yatırılmaktadır.

Oransal olarak kazanca bakarsak sonucu daha net görebiliriz. 9,00 / 185 = %4,86

Şuanki piyasa koşullarında yıllık banka faizi vadeli TL %8, vadeli vadeli USD %1,75 civarlarındadır. Bu yatırımcı parasını VOB’da değerlendirerek GÜNDE %4,86 kazanç elde etmiştir.

İsterseniz gün sonunda 9,00-TL karınızı pozisyonunuzu kapatmadan realize edebilir, takasbank’tan çekebilirsiniz. Ya da vadeli işleminizi gün sonuna kadar kapatmayıp ertesi gün devam ederseniz hesabınızda 185 + 9 = 194-TL teminatla yola devam edebilirsiniz. Kazanç ve kaybınız bundan sonra da 1.000$ üzerinden uygulanacaktır. (Bu arada takasbankta kalan temiantınız gecelik faizden sürekli nemalandırılmaktadır.)

Önümüzdeki günlerde buna benzer birkaç farklı senaryoya dayalı örneklerle VOB’da nasıl işlem yapıldığını anlatmaya devam edeceğim.

VOB İşlemleri - Döviz Futures İşlemleri

17 Mart 2010 tarihinde yayınlanmıştır.

VOB nedir
yazı dizisine devam ediyoruz…

Konuya başlamadan Futures Piyasalar Nedir ? yazısını okuduğunuzu varsayıyorum.

Okumaya başlamadan önce konuyu kolayca irdeleyebilmeniz açısından VOB dizisinin ilk serisi olan “ VOB nedir? “ bölümünü okumanızı önemle tavsiye ederim.

Bu yazıda VOB’da işlem yapmaya nasıl başlanır sorusuna yanıt ararken döviz kontratlarında nasıl işlem yapıldığını ve döviz futures işlemlerde ne alınıp, neyin satıldığını öğrenmeye çalışacağız. Kontratlar iki farklı döviz türünden (usd-eur) ve dört farklı vadede (nisan,haziran,ağustos,aralık) işlem görmektedirler. Aşağıda 17.03.2010 tarihi kapanış fiyatlarını görmektesiniz.



Yukarıdaki tabloda gördüğünüz futures alış ve satış kotasyonlarının teorik olarak hesaplama formülü aşağıda verilmiştir.

Teorik Vadeli Fiyat = Spot kur x e (yerli faiz oranı - yabancı faiz oranı) x (vadeye kalan gün sayısı / 365)

Öncelikle VOB’da işlem yapabilmek için bu borsada işlem yapmaya yetkili banka veya aracı kurumlardan birinde hesap açtırmanız gerekiyor.

Hesabınız açılıp MKK (Merkezi Kayıt Kuruluşu)’ya kaydınız yapıldıktan sonra işlem yapmaya başlayabilirsiniz. İşlem yapabilmek için öncelikle ilgili ürünün (sözleşmenin) teminat tutarını aracı kurumunuz aracılığıyla takasbank nezdinde yatırmanız gerekmektedir. Piyasada işlem gören döviz vadeli kontratlarının teminat tutarı USD için 185 TL, EUR için 275-TL’dir. Alım-Satım yapabilmek için bu tutarları teminat olarak yatırdıktan sonra. Artık işlem yapmaya başlayabiliriz.

VOB’da saat 09:15-17:35 arasında “normal seans” adı verilen tek bir seans düzenlenir. Seans açılmadan önce 8:45-09:15 arası işlem yapılmayan dönemdir. (emir girme dönemidir.) Saat 17:45’te ise işlem gününe ait uzlaşma fiyatları ilan edilir. Normal seansın son 10 dakikası “kapanış aralığı” olarak adlandırılır. Normal seans bittikten sonra uzlaşma fiyatlarının ilan edilmesiyle birlikte kapanış fiyatından emirler de sistem tarafından eşleştirilir.

Örneğin USD kontratını ele alalım. Başlangıç teminatı olarak adlandırılan 185-TL ile alınan, aslında 1.000$’dır. Bu nedenle kazancınız veya kaybınız USD kur değişimine göre 1.000$ üzerinden olacaktır.

VOB işlemlerini İMKB’den ayıran en önemli özelliklerinden biri seans kapanış işlemleridir. Kazanç veya kaybınız her gün kapanış saati ile birlikte uzlaşma fiyatına göre hesaplanır. Eğer kazancınız varsa pozisyonunuzu bozmadan (yani işleminizi kapatmadan) teminat fazlanızı nakit olarak çekebilirsiniz. Kaybınız var ise, herhangi bir işlem yapmanıza gerek yoktur. Eğer gün sonundaki teminatınız, toplam kayıplarınız sonucunda başlangıç teminatının %75’ine gerilerse (dolar kontratları için 185 * 0,75 = 138,75-TL) teminat tamamlama çağrısı (margin call) alırsınız. Teminat tamamlama çağrısı nedeniyle oluşan yükümlülüklerinizi en geç bir sonraki Borsa günü (T+1 günü) saat 14:30’a kadar yerine getirilmesi zorunludur. Teminat tamamlama yükümlülüğünü zamanında yerine getirmeyenler herhangi bir ihbara gerek kalmaksızın temerrüde düşmüş sayılır. Bu nedenle margin call sonrası işlem yapabilmek için teminat 185-TL'ye tamamlanmalıdır.

VOB’un diğer bir özelliği ise, yatırılan teminatlarınız gün sonu tutarı üzerinden nemalandırılır yani gecelik faiz alır.

VOB’ta işlem yaparak ister fiyat yükselişinde (Uzun Pozisyon), ister fiyat düşüşünde (Kısa Pozisyon) kazanç elde edebiliriz.

Uzun Pozisyon: Vadeli Sözleşme satın alınması anlamını taşır. Vade tarihinde dayanak varlığı ki bu 1.000$ oluyor, satılmasının taahhüt edilmesidir. Başlangıçta 185-TL başlangıç teminatıyla alınan 1.000$’ın vade sonunda oluşacak fiyattan satılması anlamına gelir. Fiyat yükselişi kazancı arttırır.

Kısa Pozisyon: Vadeli Sözleşme satılması anlamını taşır. Vade tarihinde dayanak varlığı ki bu 1.000$ oluyor, satın alınmasının taahhüt edilmesidir. Başlangıçta 185-TL başlangıç teminatıyla satılan 1.000$’ın vade sonunda oluşacak fiyattan satın alınması anlamına gelir. Fiyat düşüşü kazancı arttırır.

Uzlaşma Fiyatı; seansın kapanışında piyasayı en iyi yansıttığına inanılan ve VOB tarafından ilan edilen fiyatı gösterir. Bu fiyat kapanış fiyatından farklıdır.


VOB İşleyişinin biraz kafa karıştırıcı olduğunun farkındayım ama işin mantığını kavradığınızda VOB nimetlerini o kadar güzel anlayacaksınız ki neden şimdiye kadar bu konulara uzak kaldım diye üzüleceksiniz.

VOB yazı dizisi önümüzdeki günlerde de devam edecek...

Ekonomik Takvim

Canlı Ekonomik Takvim Investing.com Türkiye tarafından sağlanmaktadır, lider finans portalı.